Trong bối cảnh công nghệ số ngày càng phát triển, lừa đảo trực tuyến cũng ngày càng tinh vi và phổ biến, gây thiệt hại nặng nề về tài chính và an toàn thông tin cho người dân. Nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng phòng chống lừa đảo trực tuyến, chiến dịch “Kỹ năng nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến bảo vệ người dân trên không gian mạng năm 2024” hướng tới giúp mỗi người dân có thêm kiến thức để tự bảo vệ mình khi tham gia vào môi trường mạng.
- Nhận diện các phương thức lừa đảo phổ biến
- Giả mạo ngân hàng, tổ chức tài chính: Lừa đảo giả mạo tin nhắn, email hoặc trang web của ngân hàng để đánh cắp thông tin tài khoản và mật khẩu. Các đối tượng thường gửi thông báo khẩn hoặc yêu cầu cập nhật thông tin tài khoản để lừa người dân truy cập vào các liên kết giả.
- Lừa đảo đầu tư và việc làm trực tuyến: Lợi dụng lời mời gọi “làm giàu nhanh chóng” qua các ứng dụng đầu tư hoặc cơ hội việc làm hấp dẫn với thu nhập cao, đối tượng lừa đảo dụ dỗ nạn nhân tham gia vào các dự án không rõ nguồn gốc hoặc yêu cầu nộp tiền trước.
- Lừa đảo qua mạng xã hội và ứng dụng nhắn tin: Giả danh người thân, bạn bè hoặc sử dụng tài khoản bị hack để gửi tin nhắn yêu cầu chuyển tiền khẩn cấp. Các đối tượng có thể dùng nhiều kịch bản đánh vào lòng tin của nạn nhân, khiến họ dễ bị lừa.
- Lừa đảo mua sắm trực tuyến: Đưa ra các chương trình khuyến mãi hấp dẫn, hoặc yêu cầu thanh toán trước nhưng sau đó không giao hàng hoặc giao sản phẩm không đúng như quảng cáo.
- Kỹ năng bảo vệ bản thân trước các hình thức lừa đảo trực tuyến
- Kiểm tra kỹ thông tin trước khi chia sẻ hoặc chuyển tiền: Không nhấp vào các liên kết lạ, không cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng hoặc mật khẩu qua điện thoại, tin nhắn, hoặc email.
- Xác thực người gửi và tổ chức liên hệ: Khi nhận được tin nhắn hoặc cuộc gọi từ ngân hàng, người dân nên kiểm tra lại thông qua các kênh chính thống của ngân hàng (trang web, ứng dụng, tổng đài) trước khi thực hiện bất kỳ yêu cầu nào.
- Không tin vào các đề nghị “làm giàu nhanh chóng”: Tránh xa các hình thức đầu tư, việc làm trực tuyến có dấu hiệu mờ ám, không rõ ràng về thông tin doanh nghiệp. Luôn kiểm tra kỹ lưỡng trước khi chuyển tiền đầu tư hoặc nộp phí.
- Kiểm tra kỹ các trang web và địa chỉ email: Các tổ chức uy tín luôn có địa chỉ email và trang web chính thức. Người dân nên thận trọng với các email có địa chỉ lạ hoặc yêu cầu nhấp vào các liên kết không rõ ràng.
- Biện pháp bảo mật thông tin cá nhân
- Bảo mật mật khẩu: Không sử dụng mật khẩu dễ đoán và không sử dụng chung một mật khẩu cho nhiều tài khoản. Định kỳ thay đổi mật khẩu và kích hoạt xác thực hai yếu tố (2FA) trên các tài khoản quan trọng.
- Hạn chế chia sẻ thông tin cá nhân: Chỉ cung cấp thông tin cá nhân trên các trang web, ứng dụng đáng tin cậy. Tránh chia sẻ quá nhiều thông tin trên mạng xã hội để bảo vệ bản thân khỏi những kẻ xấu có ý định lợi dụng.
- Cập nhật phần mềm bảo mật: Đảm bảo thiết bị của bạn luôn được cập nhật các phần mềm bảo mật và hệ điều hành để giảm nguy cơ bị tấn công từ các phần mềm độc hại.
- Cách xử lý khi bị lừa đảo trực tuyến
- Báo cáo cho cơ quan chức năng: Ngay khi phát hiện mình bị lừa, người dân nên nhanh chóng báo cáo cho cơ quan chức năng hoặc các tổ chức có thẩm quyền để có sự hỗ trợ kịp thời.
- Thông báo cho ngân hàng: Trong trường hợp bị lừa đảo tài chính, nhanh chóng liên hệ ngân hàng để tạm khóa tài khoản và kiểm tra các giao dịch bất thường.
- Cảnh báo cộng đồng: Để giúp đỡ những người khác tránh bị lừa, hãy chia sẻ kinh nghiệm cá nhân lên các kênh chính thống hoặc diễn đàn cộng đồng.
- Thông điệp kêu gọi cộng đồng chung tay phòng chống lừa đảo trực tuyến
- “Cảnh giác trực tuyến, an toàn mỗi ngày”: Thận trọng khi giao dịch, kiểm tra kỹ thông tin và luôn đề cao cảnh giác để phòng tránh nguy cơ.
- “Bảo vệ thông tin cá nhân là bảo vệ tài sản của bạn”: Nhận thức đúng đắn về vai trò của việc bảo vệ thông tin cá nhân và an toàn tài chính.
- “Hợp tác, chia sẻ, vì không gian mạng an toàn”: Khuyến khích mọi người chia sẻ kiến thức, cảnh báo về các chiêu trò lừa đảo nhằm xây dựng một không gian mạng an toàn và lành mạnh cho cộng đồng.
Chiến dịch “Kỹ năng nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến” hướng tới trang bị cho người dân kiến thức, kỹ năng cần thiết để bảo vệ bản thân trong không gian mạng. Qua đó, góp phần giảm thiểu rủi ro, xây dựng môi trường trực tuyến an toàn và đáng tin cậy cho tất cả mọi người.
